Aandacht

Aandacht

Leerlingen met het Angelman syndroom hebben over het algemeen meer aandacht dan leerlingen met dezelfde cognitieve ontwikkeling zonder AS. Ze zijn vaak fysiek actief en onderzoekend en zijn vaak geneigd tot overmatige activiteit en hypermotorisch gedrag, dat in de klas lastig kan zijn. Leerlingen hebben meestal de beste concentratie wanneer ze bezig zijn met voor hen betekenisvolle en leuke activiteiten. Door de instructie te koppelen aan hun persoonlijke ervaringen worden de stevigste cognitieve indrukken opgebouwd. Dat helpt bij het vastleggen in het geheugen en het vasthouden van de aandacht.

Visuele hulpmiddelen zoals foto’s, pictogrammen en filmpjes kunnen leerlingen helpen om een verbinding te maken tussen hun eigen, geleefde ervaring en het onderwerp van de instructie.

Leerlingen kunnen meestal samen met iemand anders met iets bezig zijn, waarbij ze gericht zijn zowel op een gezamenlijk object als op iemand anders. Kinderen die dat niet kunnen, hebben mogelijk problemen met hun gezichtsvermogen of gehoor. Dit moet dan nader onderzocht worden. Voor hen kan het helpen zich daarom te richten op slechts één zintuig tegelijk (horen óf zien, niet allebei). Dan lijkt het bijvoorbeeld dat ze wegkijken onder het luisteren, of ze kijken niet naar het materiaal dat ze op dat moment aanraken.

Zintuiglijke input
Veel leerlingen met AS hebben een ‘hands-on’ manier van leren en hebben de behoefte om te voelen aan de materialen in de klas en om ze in hun mond te steken. Die behoefte kan te maken hebben met een algehele ontwikkelingsachterstand, maar komt ook veel voor bij leerlingen met een geringe visuele verwerking, slecht gezichtsvermogen, of een tekort aan sensorische prikkels.

AS leerlingen hebben meer input nodig via hun zintuigen om te kunnen leren en onthouden. Dat doen zij door te proeven, voelen, ruiken, horen en zien. Veel leerlingen zijn verminderd gevoelig voor zintuiglijke prikkels en daardoor hebben ze sterkere vestibulaire en proprioceptieve input nodig om hun lichaam goed te laten functioneren.

Vestibulaire input geeft informatie over ons lichaam in de ruimte wanneer we bewegen en ons evenwicht bewaren.

Proprioceptieve input krijgen we via de gewrichten wanneer we bezig zijn ons gewicht te dragen of een sterke druk te ervaren. Beide zintuigen leveren prikkels die belangrijk zijn voor het regelen en vasthouden van de aandacht. Door leerlingen eerst te helpen met de sensorische informatieverwerking kan hun aandachtniveau verbeterd worden. Dit kan door bijvoorbeeld diepe druk te geven met een stevige massage of druk uit te oefenen op de gewrichten na instructie van een fysiotherapeut.

Afleiding
Concentratieproblemen bij leerlingen kunnen ermee te maken hebben dat ze makkelijk afgeleid zijn. Ons kortetermijngeheugen wordt voortdurend gebombardeerd met binnenkomende prikkels. Concentratie is een functie waarbij we weten aan welke externe prikkels we aandacht moeten geven, terwijl we andere van buiten komende input wegfilteren. Veel leerlingen met AS vinden het moeilijk zich af te schermen van overmatige zintuiglijke input. Het kan helpen om precies te observeren waaraan de leerling aandacht besteedt en vervolgens te onderzoeken welke eigenschappen of kenmerken de aandacht van de leerling trekken. Diezelfde eigenschappen kunnen dan strategisch ingezet worden om de aandacht van de leerling te trekken en vast te houden, ofwel om die uit de weg te gaan zodat mogelijke afleiding zoveel mogelijk verminderd wordt.